表态支持英国 拉脱维亚欲“跟风”驱逐俄外交官
T? ch?c Y t? Th? gi?i (vi?t t?t TCYTTG; ti?ng Anh: World Health Organization - WHO; ti?ng Pháp: Organisation mondiale de la santé - OMS) là m?t c? quan chuyên m?n c?a Liên H?p Qu?c, WHO ?óng vai trò th?m quy?n ?i?u ph?i các v?n ?? s?c kh?e và y t? c?ng ??ng trên bình di?n qu?c t?, WHO tham gia giúp ?? các qu?c gia thành viên, WHO cung c?p nh?ng th?ng tin chính xác, nh?ng ??a ch? ?áng tin c?y trên l?nh v?c s?c kh?e con ng??i, WHO s? ??ng ra ?? gi?i quy?t nh?ng v?n ?? c?p bách v? s?c kh?e c?ng ??ng và d?ch b?nh c?a con ng??i.[1] K? t? khi WHO ???c thành l?p, nó ?? ?óng m?t vai trò hàng ??u trong vi?c lo?i tr? b?nh ??u mùa. Các ?u tiên hi?n t?i c?a t? ch?c bao g?m các b?nh truy?n nhi?m, ??c bi?t là HIV / AIDS, Ebola, s?t rét và lao; gi?m thi?u nh?ng tác ??ng c?a b?nh kh?ng truy?n nhi?m; theo d?i s?c kho? sinh s?n và tình d?c, s? phát tri?n và tu?i già; Dinh d??ng, an ninh l??ng th?c và ?n u?ng lành m?nh; s?c kh?e ngh? nghi?p; l?m d?ng thu?c kháng sinh; và thúc ??y s? phát tri?n c?a các báo cáo, các ?n ph?m và k?t n?i m?ng toàn c?u.
| T? ch?c Y t? Th? gi?i World Health Organization ????? ????? ???????? 世界卫生组织 Organisation mondiale de la santé Всемирная организация здравоохранения Organización Mundial de la Salud | |
|---|---|
 C? c?a T? ch?c Y t? Th? gi?i | |
| Lo?i hình | T? ch?c chuyên m?n c?a Liên H?p Qu?c |
| Tên g?i t?t | WHO OMS |
| L?nh ??o | Tedros Adhanom |
| Hi?n tr?ng | ?ang ho?t ??ng |
| Thành l?p | 7 tháng 4 n?m 1948 |
| Tr? s? | Geneva,  Th?y S? |
| Trang web | WHO Official website |
| Tr?c thu?c | ECOSOC |
WHO ???c Liên H?p Qu?c thành l?p vào ngày 7 tháng 4 n?m 1948. WHO k? th?a ph?n nhi?u ch?c trách và tài nguyên t? t? ch?c ti?n than c?a nó là T? ch?c S?c kho? (Organisation de la Santé), m?t c? quan c?a H?i Qu?c Liên tr??c ?ay.[2]
WHO có tr? s? ??t t?i Geneva, Th?y S?. T?ng Giám ??c hi?n nay là Tedros Adhanom, ??m trách t? n?m 2017.
Ngan sách 2015 c?a WHO là kho?ng 4 t? ?? la M? trong ?ó kho?ng 930 tri?u ?? la M? s? ???c cung c?p b?i các qu?c gia thành viên v?i thêm 3 t? ?? la M? n?a là t? ?óng góp t? nguy?n.[3]
Song vào tháng 7 n?m 2020 M? ?? chính th?c tuyên b? ng?ng h?n tài tr?.
Thành viên
N?m 2015 WHO có 194 thành viên qu?c gia hay vùng l?nh th?[4].
??i h?i ??ng là c? quan ra quy?t ??nh t?i cao c?a WHO, h?p hàng n?m t?i Geneva, Thu? S? vào tháng 5 v?i s? tham d? c?a t?t c? các n??c thành viên. ??i h?i ??ng ?? c? T?ng Giám ??c, th?ng qua chính sách tài chính và ngan sách ch??ng trình c?a WHO.
Nhi?m v?
M?c tiêu c?a WHO là giúp m?i ng??i có ???c s?c kho? t?t nh?t. T? n?m 1977, H?i ??ng Y t? Th? gi?i ?? ra kh?u hi?u "S?c kho? cho t?t c? m?i ng??i vào n?m 2000" và coi là ?u tiên cao nh?t c?a WHO. ?? ??t ???c nh?ng m?c tiêu này, t? ch?c WHO ?? ?? ra b?n ??nh h??ng chi?n l??c tác ??ng qua l?i l?n nhau:
- Gi?m t? l? t? vong, t? l? m?c b?nh và t?t nguy?n cao quá m?c, ??c bi?t trong các nhóm dan c? nghèo và b? thi?t thòi;
- C? v? l?i s?ng lành m?nh và gi?m các y?u t? gay nguy c? cho s?c kho? con ng??i do các nguyên nhan m?i tr??ng, kinh t?, x? h?i và hành vi gay ra;
- Xay d?ng các h? th?ng y t? trong ?ó nang cao m?t cách c?ng b?ng các k?t qu? ??u ra v? s?c kho?, ?áp ?ng các nhu c?u chính ?áng c?a nhan dan và c?ng b?ng v? tài chính;
- Xay d?ng m?i tr??ng th? ch? và chính sách thu?n l?i trong ngành y t?, ??y m?nh có hi?u qu? v? th? y t? trong chính sách phát tri?n, m?i tr??ng, kinh t? và x? h?i.
Ngoài các ??nh h??ng chi?n l??c này, WHO c?ng xác ??nh các ?u tiên c? th? nh? phòng ch?ng các b?nh s?t rét, lao ph?i, s?c kho? tam th?n, thu?c lá, các b?nh kh?ng truy?n nhi?m (ung th?, tim m?ch...), mang thai an toàn h?n và s?c kho? tr? em, HIV/AIDS, s?c kho? và m?i tr??ng, an toàn th?c ph?m, truy?n máu an toàn, h? th?ng y t?.
C?u trúc
T?ng Giám ??c: ??ng ??u WHO là T?ng Giám ??c, do ??i h?i ??ng b?u ra. Giúp vi?c cho T?ng Giám ??c là các Phó T?ng Giám ??c và Ban Th? ky.
H?i ??ng ch?p hành WHO: g?m 32 thành viên, nhi?m k? 3 n?m. Nhi?m v? c?a H?i ??ng ch?p hành là th?c hi?n các quy?t ??nh và chính sách c?a ??i h?i ??ng, góp y ki?n và thúc ??y ho?t ??ng c?a ??i h?i ??ng. Vi?t Nam là thành viên c?a H?i ??ng ch?p hành WHO t? tháng 5/2003 ??n tháng 5/2005.
V?n phòng khu v?c: WHO có 6 V?n phòng khu v?c trên th? gi?i và các V?n phòng ??i di?n ? các n??c thành viên.
V?n phòng WHO t?i Hà N?i do m?t ??i di?n c?a WHO ??ng ??u.
| Khu v?c | Tr? s? | Vi?t t?t | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Chau Phi | Brazzaville,  C?ng hòa Congo
|
AFRO | AFRO g?m ph?n l?n chau Phi, tr? nh?ng n??c thu?c EMRO:Ai C?p, Sudan, Djibouti, Tunisia, Libya, Somalia, Maroc.[5][6] Giám ??c khu v?c là Matshidiso Moeti. |
| Chau ?u | Copenhagen,  ?an M?ch
|
EURO L?u tr? ngày 21 tháng 5 n?m 2010 t?i Wayback Machine | EURO g?m ph?n l?n chau ?u và Israel.[6] |
| ??ng ??a Trung H?i | Cairo,  Ai C?p
|
EMRO | Eastern Mediterranean Regional office g?m các n??c chau Phi kh?ng thu?c AFRO, các n??c Trung ??ng và Pakistan, nh?ng tr? Israel.[7] |
| ??ng và Nam á | New Delhi,  ?n ??
|
SEARO | CHDCND Tri?u Tiên ???c SEARO ph?c v?.[8] |
| Tay Thái Bình D??ng | Manila,  Philippines
|
WPRO | WPRO g?m các n??c chau á và Oceania kh?ng thu?c SEARO và EMRO. Hàn Qu?c ???c WPRO ph?c v?.[9] |
| Chau M? | Washington DC,  Hoa K?
|
AMRO | Còn ???c bi?t ??n v?i tên Pan American Health Organization (PAHO), ph? trách chau M?.[10] Giám ??c khu v?c là Carissa F. Etienne. |
T?ng Giám ??c và H?i ??ng ch?p hành
| Tt | Tên | Qu?c gia | Th?i gian gi? ch?c v?[11] |
|---|---|---|---|
| 9 | Tedros Adhanom |  Ethiopia |
t? 2017 |
| 8 | Tr?n Phùng Phú Tran (Margaret Chan) |
 H?ng K?ng |
2006– 2017 |
| 7 | Anders Nordstr?m |  Th?y ?i?n |
2006, t?m quy?n |
| 6 | Lee Jong-wook |  Hàn Qu?c |
2003–2006 (m?t ngày 22/5/2006) |
| 5 | Gro Harlem Brundtland |  Na Uy |
1998–2003 |
| 4 | Hiroshi Nakajima |  Nh?t B?n |
1988–1998 |
| 3 | Halfdan T. Mahler | ?an M?ch |
1973–1988 |
| 2 | Marcolino Gomes Candau |  Brasil |
1953–1973 |
| 1 | Brock Chisholm |  Canada |
1948–1953 |
| Nhi?m k? | Chau Phi | Chau ?u | ??ng ??a Trung H?i |
??ng và Nam á | Tay Thái Bình D??ng |
Chau M? |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2017-2020 [12] |
||||||
| 2015-2018 [13] |
||||||
| 2014-2017 | ||||||
| 2013-2016 |
Ngày hành ??ng qu?c t? do WHO ?? xu?t
Ngày hành ??ng qu?c t?, hay ngày l? qu?c t?, do WHO ?? xu?t và ???c c?ng nh?n.
| Ngày | Tên | Tên g?c | V?n b?n |
|---|---|---|---|
| 4/02 | Ngày ung th? th? gi?i | World Cancer Day | WHO |
| 24/03 | Ngày Th? gi?i phòng ch?ng lao | World Tuberculosis Day | WHO |
| 7/04 | Ngày S?c kh?e Th? gi?i | World Health Day | WHO WHA/A.2/Res.35 |
| 24-30/04 | Tu?n Tiêm ch?ng Th? gi?i | World Immunization Week | WHO |
| 25/04 | Ngày S?t rét Th? gi?i | World Malaria Day | WHO |
| 31/05 | Ngày Th? gi?i kh?ng thu?c lá | World No-Tobacco Day | WHOResolution 42.19 |
| 14/06 | Ngày Hi?n Máu Th? gi?i | World Blood Donor Day | WHOWHA58.13 |
| 28/07 | Ngày Viêm gan Th? gi?i | World Hepatitis Day | WHO |
Th?p k? 2011-2020 là Th?p k? hành ??ng vì an toàn ???ng b? (Decade of Action for Road Safety)[14] ???c WHO ?? xu?t và ???c Liên H?p Qu?c c?ng nh?n trong Ngh? quy?t A/RES/64/255.ws
??i s? thi?n chí WHO
??i s? thi?n chí T? ch?c Y t? Th? gi?i (WHO Goodwill Ambassador) là nh?ng ng??i có danh ti?ng, uy tín ???c WHO l?a ch?n nh?m s? d?ng tài n?ng c?ng nh? danh ti?ng c?a h? ph?c v? cho các m?c ?ích phát tri?n y t? và phúc l?i ? các n??c trên th? gi?i.[15]
T? ch?c S? m?nh toàn c?u (Global Embassy] [1] L?u tr? ngày 30 tháng 7 n?m 2008 t?i Wayback Machine) có danh sách các ??i s? thi?n chí c?a T? ch?c Y t? Th? gi?i c?ng nh? các t? ch?c khác c?a Liên h?p qu?c.
Tham kh?o
- ^ About WHO. Truy c?p 15/05/2015.
- ^ WHO Governance. Truy c?p 15/05/2015.
- ^ "Programme budget 2014–2015" (PDF). who.int. ngày 24 tháng 5 n?m 2013. Truy c?p ngày 23 tháng 2 n?m 2015.
- ^ WHO Countries. Truy c?p 15/07/2015.
- ^ "Regional Office for Africa". WHO. Truy c?p ngày 11 tháng 2 n?m 2012.
- ^ a b "Regional Office for Europe". WHO. Truy c?p ngày 11 tháng 2 n?m 2012.
- ^ "Regional Office for Eastern Mediterranean". WHO. Truy c?p ngày 11 tháng 2 n?m 2012.
- ^ "Regional Office for South-East Asia". WHO. Truy c?p ngày 11 tháng 2 n?m 2012.
- ^ "Regional Office for the Western Pacific". WHO. Truy c?p ngày 11 tháng 2 n?m 2012.
- ^ "Regional Office for the Americas". WHO. Truy c?p ngày 11 tháng 2 n?m 2012.
- ^ Các T?ng Giám ??c c?a WHO
- ^ WHO Executive Board members 2017. Truy c?p 15/04/2017.
- ^ WHO Executive Board members 2015. Truy c?p 15/11/2015.
- ^ WHO: Road Safety Collaboration L?u tr? ngày 10 tháng 4 n?m 2020 t?i Wayback Machine. Truy c?p 15/07/2015.
- ^ WHO Goodwill ambassadors L?u tr? ngày 19 tháng 4 n?m 2018 t?i Wayback Machine. Truy c?p 15/07/2015.
Xem thêm
Liên k?t ngoài
T? li?u liên quan t?i United Nations World Health Organization t?i Wikimedia Commons- T? ch?c Y t? Th? gi?i - Fran?ais
- T? ch?c Y t? Th? gi?i - English
- T? ch?c Y t? Th? gi?i t?i Vi?t Nam L?u tr? ngày 13 tháng 12 n?m 2006 t?i Wayback Machine (ti?ng Anh)
- Statement on the human right to essential medicines L?u tr? ngày 28 tháng 9 n?m 2007 t?i Wayback Machine
- Fanpage trên Facebook
